ATEX Zones

ATEX Zones - alle informatie over ATEX zonering

Bent u op zoek naar meer informatie over ATEX zones? Op deze pagina zullen wij u (niet uitputtend) nader informeren middels een eerste introductie. Op deze pagina wordt onder andere uitgelegd welke ATEX zones er zijn en wanneer welke ATEX certificering van toepassing is.

Na het lezen van dit artikel heeft u antwoorde op de volgende vragen:

• Waar staat ATEX voor en welke richtlijnen zijn er?
• Hoe ontstaat explosiegevaar?
• Welke ATEX zones zijn er?
• Wat is het verschil tussen ATEX en IECEx?
• Welke producten zijn er voor de verschillende ATEX zones?

Herkomst ATEX

ATEX is de Europese richtlijn voor gebieden met een potentieel explosiegevaar door de aanwezigheid of kans op aanwezigheid van een explosiegevaarlijke atmosfeer. Dit wordt ook wel een ATEX (of EX) omgeving, ATEX (of EX) zone ofwel ATEX gebied genoemd. In onze webshop voor explosievrij producten zullen deze begrippen dan ook door elkaar heen gebruikt worden.

ATEX is de afkorting van (of wel afgeleid van) twee Franse woorden ATmosphères EXplosibles. Er worden twee verschillende richtlijnen binnen Europa gebruikt voor het werken in en het toepassen van producten (waaronder ATEX stofzuigers) in explosiegevaarlijke zones: ATEX 153 en ATEX 114.

Sinds 2003 moeten (binnen de EU) organisaties waar explosiegevaar heerst voldoen aan de ATEX 153 richtlijn. DE ATEX 114 richtlijn is gericht op de apparatuur die gebruikt wordt in omstandigheden met explosiegevaar. Deze nummering is ontleend aan het Europese Verdrag van Lissabon en verwijst naar de hoofdstukken

In Europa vallen explosiegevaarlijke omgevingen momenteel onder de ATEX 153 richtlijn (voorheen ATEX 137). Deze richtlijn heeft als doel de werknemers die bloot worden gesteld aan een explosiegevaar te beschermen tegen de aanwezigheid van explosie risico’s. Deze richtlijn heeft dus een sociaal doel: het creeren van explosieveilige werkomstandigheden.

In de ATEX 114 richtlijn worden de minimale en essentiële richtlijnen en veiligheidseisen beschreven waaraan apparatuur, die in Ex-zones wordt toegepast, moet voldoen. De ATEX 114 richtlijn heeft als doel apparatuur te beschermen zodat zij geen potentiële ontstekingsbron kunnen vormen bij normaal gebruik of onder voorkomende foutcondities. ATEX 114 stelt eisen aan alle electrische en mechanische apparaten (waaronder bijvoorbeeld verlichting, telefoons en tablets) die in een omgeving worden gebruikt met een mogelijk explosieve atmosfeer.

Ontstaan van explosiegevaar

Het uitgangspunt van de hierboven beschreven ATEX wet- en regelgeving is het voorkomen dat een explosieve atmosfeer ontploft. In de praktijk zijn er helaas vele voorbeelden waarbij dit mis is gegaan. Om een explosieve atmosfeer tot ontploffing te kunnen brengen zijn er drie randvoorwaarden benodigd:

• Zuurstof (lucht)
• Brandstof (gas- of een stofmengsel)
• Ontstekingsbron (bijvoorbeeld een mobiele telefoon)

Deze drie randvoorwaarden vormen de zogenaamde ATEX driehoek, ook wel Explosie driehoek of gevarendriehoek genoemd. Een ontploffing is te voorkomen door één of meerdere van deze elementen uit te sluiten. Stap 1 is meestal het voorkomen van de situatie waarbij een gevaarlijk stof- of gasmengsel ontstaat of bijvoorbeeld door het wegnemen van zuurstof. Stap 2 is het voorkomen dat er een ontsteking ontstaat. Dit is te realiseren door het gebruik van explosieveilige producten zoals ATEX stofzuigers, ATEX mobiele telefoons en vonkvrij gereedschap.

Bedrijfstakken met explosiegevaar
In veel verschillende bedrijfstakken kunnen omstandigheden zich voordoen met een verhoogd gevaar op explosies. In deze situaties dient u extra zorg te besteden aan de producten en materialen die u gebruikt. Een verhoogd risico komt onder voor in de volgende branches:

Raffinaderijen, verfspuiterijen, chemische industrie, energiecentrales, gasbedrijven, landbouwbedrijven , houtverwerkende industrie en vele andere bedrijfstakken.

ATEX Zones & gevarenzone indeling

De waarschijnlijkheid dat een explosie kan ontstaan en voortduren wordt aangeduid middels gevaren zones zoals we hieronder zullen bespreken. De classificering van de zones is gebaseerd op de waarschijnlijkheid dat binnen de betreffende zone ook daadwerkelijk een explosieve atmosfeer aanwezig is. We maken hierbij onderscheid in een indeling voor gas/damp en stof. Eerst genoemde indeling duiden we met ‘G’ en stof met ‘D’. Binnen elke hoofdcategorie zijn er 3 zones:

ATEX zone 2 en 22

Voor Atex zone 2 geldt dat de kans op een gasexplosie atmosfeer bij normaal bedrijf gering is en deze atmosfeer slechts zelden en gedurende korte duur bestaat. Volgens NPR7910-1/2 minder dan 0,1% van de bedrijfsduur. Bij Atex zone 22 geldt hetzelfde voor een stofexplosieve atmosfeer. 

ATEX zone 1 en 21

Voor Atex zone 1 is de kans op een gas explosieve atmosfeer groot. In Atex zone 21 betreft het een stof explosieve atmosfeer. Te denken valt aan gedurende 0,1% tot 10% van de bedrijfsduur.

ATEX zone 0 en 20

In Atex zone 0 en zone 20 is een gas respectievelijk stof explosieve atmosfeer continue of gedurende lange perioden aanwezig, te denken valt aan meer dan 10% van de bedrijfsduur.

In onderstaande tabel vatten we de bovenstaande uiteenzetting van ATEX-zones nogmaals samen.

Bovenstaande ATEX zones komen ook terug in de ATEX codering die op apparatuur staat. Een voorbeeld is: Ex II 3D Ex tc IIIB T135°C X Dc. De 3D verwijst naar bescherming voor zone 22, terwijl 2D voor 21 geldt. in de basis geldt dat een artikel dat in zone 0 gebruikt mag worden ook in een ATEX zone gebruikt mag worden met een lager explosiegevaar (lees zone 1).

ATEX versus IECEx
Naast ATEX vaak ook de term IECEx in de markt gebruikt. Wat is het verschil?

IECEx staat voor International Electrotechnical Commission for Explosive Atmospheres en is de internationale organisatie die opereert onder de paraplu van het IEC (International Electrical Committee).

Het belangrijkste verschil tussen ATEX en IECEx is dat ATEX-certificering alleen geldt voor landen in de EU, terwijl IECEx-certificering wereldwijd wordt geaccepteerd. Daarom wordt de IECEx-certificering breder erkend en geaccepteerd in vergelijking tot een ATEX-certificering. Dit geldt dus ook voor de explosieveilige stofzuiger en ATEX stofzuigers die wij aanbieden.

Een ander belangrijk verschil tussen ATEX- en IECEx-certificeringen is dat ATEX wetgestuurd is en IECEx standaardgestuurd. Dit betekent dat naleving van de normen niet verplicht is voor IECEx-certificering, maar wel voor ATEX. Hierdoor is de fabrikant van de apparatuur verantwoordelijk voor het gehele ATEX certificeringstraject voor producten. Anderzijds ligt de verantwoordelijkheid bij de externe certificeringspartij om ervoor te zorgen dat de benodigde producten IECEx-gecertificeerd zijn.

Producten voor ATEX zones

Zoals gesteld dient u bij uw werkzaamheden te voldoen aan strenge eisen. De producten die u gebruikt (dan wel draagt) dien te voldoen aan de ATEX richtlijnen. Laat u vooraf goed informeren over wat deze eisen zijn! 

EXshop.nl is specialist op het gebied van explosieveilige producten voor elke EX zone. Of het nu gaat om ATEX zone 0, zone 1 of EX zone 2 bij ons vindt u de juiste oplossing. Vindt u uw oplossing niet onze online webshop dan verzoeken wij u vriendelijk contact op te nemen met één van onze product experts zodat wij de best passende oplossing voor u kunnen organiseren.

Voor zowel ATEX zones met gas of stof explosiegevaar hebben wij passende oplossingen. Onze collectie explosieveilige producten bestaat uit explosieveilige telefoons, ATEX tablets, industriële stofzuigers, ATEX meetinstrumenten, explosieveilige verlichting en vele andere veilige oplossingen.

Overige bronnen voor informatie over ATEX zones

Voor meer informatie verwijzen wij naar Wikipedia-pagina over ATEX